orhan aydın (1947 doğumlu) ne demek?

Orhan Aydin¹² (d. 22 Mart 1947,³ Ankara), Türk tiyatrocu, oyuncu ve yazardır.⁴⁵⁶

Tiyatroya Ankara Yenimahalle Halkevi'nde başladı. Şimdiye kadar Ankara Halk Tiyatrosu, Çağdaş Sahne, Öncü Sahne, Ankara Birlik Tiyatrosu, Ali Hürol Tiyatrosu, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu, Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, Yeni Tiyatro, Nâzım Oyuncuları, Tiyatroist gibi tiyatrolarda, 100'e yakın oyunda oyuncu ve/veya yönetmen olarak yer aldı. Tiyatro alanıyla ilgili yayımlanmış onlarca makalesi bulunuyor. Birçok sinema filmi ve televizyon yapımlarında da rol aldı.⁷ Aslen Artvin, Şavşatlı'dır.⁸

Oyunculuk yaşamı

Orhan Aydın'ın tiyatro hayatı ortaokul son sınıfta başlayıp uzunca bir süre Ankara Halkevleri'nde devam etti.

1976 yılında kendi yazdığı ve yönettiği oyunla, İstanbul'da okullar arası bir tiyatro yarışmasında birincilik kazandı. Bu başarı ile dikkatleri üzerine çeken Orhan Aydın, 1976-1978 yılları arasında TRT İstanbul Çocuk Radyosu'nda çocuk saati programları yaptı. Büyük beğeni toplayan bu programlar sonrasında TRT'de birçok programda yer aldı.⁹

1980 yılında TRT'de yayımlanan 5 Dakika adlı programda Kavruk Hasan tiplemesiyle daha geniş kitleler tarafından tanınmaya başladı.

1992 yılında yapımcılığını Selim Soydan'ın, yönetmenliğini Bilge Olgaç'ın üstlendiği ve başrollerinde Aytaç Arman, Halil Ergün, Levent Ülgen, Şerif Sezer'in yer aldığı Kurşun Adres Sormaz adlı sinema filminde hakim rolünü canlandırdı.

Orhan Aydın'ın 2000 yılında Metin Coşkun ile birlikte kurdukları tiyatro grubu Nâzım Oyuncuları bünyesinde gerçekleşen çoğu oyunda hem yönetmenlik yaptı, hem de rol aldı. Ekip olarak birçok yıl Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali’ne katıldılar. ¹⁰ ¹¹

Aynı ekiple Orhan Veli Kanık'tan Cep Delik Cepken Delik, Sabahattin Ali'den Tabutumun Altı Çatlak, Can Yücel'den Aşk Olsun oyunlarını da içeren bir serinin son halkası olarak 2012'de Barış Barış Barış adlı gösteriyi hayata geçirdiler. Orhan Aydın'ın hem yönetmen hem de oyuncu olarak yer aldığı çalışmada ayrıca Gülsen Tuncer, Metin Coşkun, Levent Ülgen ve Ayşegül Alpak da rol aldı. Barışı anlatan şiirlerden bir kolaj olarak düşünülmüş ve Türkiye tiyatrosunda çok fazla örneği olmayan bu gösteride, Aleksandr Puşkin, Yiannis Ritsos, Louis Aragon, Pablo Neruda, Ataol Behramoğlu, Nazım Hikmet, Uğur Mumcu, Nihat Behram Ahmed Arif, Enver Gökçe, Bertolt Brecht, Haluk Işık, Yaşar Kemal gibi birçok önemli sanatçının şiirlerine müzik, görsel ve canlandırmalar eşlik ediyordu.

Nâzım Oyuncuları olarak Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali’ne her katıldıklarında özellikle Şinasi Sahnesi'nde oynamayı tercih ettiler. Çünkü daha önce Çağdaş Sahne adı altında kullanılan bu salon, ekipteki Metin Coşkun, Gülsen Tuncer ve Orhan Aydın'ın uzun yıllar boyunca rol aldıkları onlarca üretime sahne olmuştu.

2001'den itibaren, Nâzım Hikmet'in doğum günlerinde düzenlenen, Nâzım Hikmet Okuma Tiyatrosu adlı serinin içinde yer aldı. Şairin 99'uncu doğum gününde sahnelenen ilk oyun Memleketimden İnsan Manzaraları, Atatürk Kültür Merkezi'ndeki Küçük Salon'da, Tuncer Necmioğlu'nun uyarlaması ve yönetmenliği, Orhan Aydın ve Metin Coşkun'un yardımcı yönetmenliğiyle gerçekleşti.¹²

Sonraki yıllarda Yılmaz Onay'ın yönetmenliğinde devam eden seri, yine Orhan Aydın ve Metin Coşkun'un yardımcı yönetmenliğini üstlendiği, Fatma, Ali ve Başkaları (2004), Tartüf 59 (2005), Şöhret ve Unutulan Adam (2006), Yalancı Tanık (2007), İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu? (2008), Yusuf ile Menofis (2009), İnsanlık Ölmedi ya (2010), Demokles'in Kılıcı (2011), Kafatası (2012), Kör Padişah (2013), Enayi (2014), İnek (2015) oyunlarıyla gelenek halini aldı.¹³

Usta yönetmen Yılmaz Onay'ın 2018'de hayatını kaybetmesinin ardından Orhan Aydın seriye ortak-yönetmen olarak devam etti. Metin Coşkun ile Memleketimden İnsan Manzaraları (2016) ve İnsanlık Ölmedi Ya (2020); Harun Güzeloğlu ile Yolcu (2022) oyunlarını yönettiler.¹⁴

2017'de Nâzım Hikmet Ran'ın Kurtuluş Savaşı'nı anlattığı Kuvayi Milliye Destanı ve seferberlik türkülerini barındıran Nazım Hikmet - Onlar ki adlı müzikli oyunu sahnelediler. Orhan Aydın'ın yönettiği ve rol aldığı oyunda ayrıca Gülsen Tuncer, Metin Coşkun, Levent Ülgen ve Ayşegül Alpak oyuncu kadrosunu oluşturdu. ¹⁵

Bunlar haricinde yer aldığı diğer belli başlı oyunlar ise şu şekilde:¹⁶¹⁷

İtaatsizler (2018): Orhan Aydın'ın yönettiği ve Metin Coşkun ile birlikte oynadığı oyunun yazarı, Haluk Işık.
Taksim Meydanı (2013): Mehmet Ergen'in yazıp yönettiği, Gezi Direnişi'ni sahneye taşıyan müzikalde Orhan Aydın'la birlikte Mert Şişmanlar, Defne Koldaş, Ezgi Erol, Begüm Günceler, Baran Güler, Bahadır Özkoca, Nebi Birgi, Mert Aydın ve Kubilay Çamlıdağ da rol aldı.
Testosteron (2013): Polonyalı yazar Andrzej Saramonowicz'e ait, yedi sarhoş erkeğin diyaloglarını konu alan oyunu Celal Kadri Kınoğlu yönetti. Ruhi Sarı, Emre Altuğ, Gürkan Uygun, Bülent Şakrak, Gökçer Genç ve Gökhan Yıkılkan'ın yer aldığı oyuncu kadrosuna Orhan Aydın da Stavros karakteriyle eşlik etti.
Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim (2010): Nazım Hikmet'in yazdığı oyunda Orhan Aydın oyuncu olarak rol aldı.
Pes Doğrusu (2009): Orhan Aydın oyuncu olarak rol aldı.
Yıldızların Altında (2005): Gani Müjde'nin yazmış olduğu müzikal-kabare 60’lı, 70’li yıllardaki Yeşilçam ve gazino dünyasını konu alıyor. Candan Erçetin, Ragıp Savaş, Rasim Öztekin, Orhan Aydın, Beyazıt Öztürk, Nurhan Damcıoğlu gibi yıldız oyuncu kadrosuna sahip oyunu Mehmet Ergen yönetti.

Siyasi yaşamı

Türkiye Komünist Partisi üyesi olan Orhan Aydın, 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde İstanbul 2. bölge bağımsız milletvekili adayı oldu.¹⁸¹⁹

10 Temmuz 2018 tarihinde sosyal medya paylaşımları nedeniyle Beyoğlu Emniyeti’nce gözaltına alınıp ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı.

İnternet üzerinden yayın yapan soL Haber Portali'nde 2007 yılından beri köşe yazarlığına devam ediyor.²⁰

2023 cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için kurulan aralarında kamuoyunun yakından tanıdığı akademisyen, sanatçı, gazeteci, hukukçu, yazar gibi 226 önemli ismin bulunduğu Sosyalist Güç Birliğinin kuruluşunda yapılan ortak açıklamaya imzasını attı.²¹